روز ولنتاین که با عنوان روز عشق یا روز عشاق نیز شهرت دارد هرساله در روز 14 فوریه (25 بهمن) جشن گرفته میشود. البته هیچکس بهدرستی و با قطعیت نمیداند داستان واقعی ولنتاین چیست و خاستگاه روز ولنتاین چه بوده است. روایتهای شفاهی میگویند این روز به بهانهی گرامیداشت یاد سنت ولنتاین یا ولنتاینِ قدیس اینگونه نامگذاری شده است. عشاق و افرادی که به هر نحوی مهر و محبتی میان آنها وجود دارد در این روز به یکدیگر شکلات، گل و کادو هدیه میدهند. اما این قدیس مرموز کیست و این رسمها از کجا نشئت میگیرند؟ در این مقاله از چرم بهمن در مورد اینکه داستان واقعی ولنتاین چیست و ولنتاینِ قدیس چه کسی بوده است صحبت خواهیم کرد.
خواستگاه و تاریخچه روز ولنتاین؛ روز عشق و عاشقی
بعضی روایتها اینطور حکایت میکنند که روز ولنتاین بهمنظور بزرگداشت سالگرد مرگ یا دفن ولنتاینِ قدیس (که احتمالاً در حدود سال 270 پس از میلاد اتفاق افتاده است) در اواسط فوریه برگزار میشود. بعضی دیگر ادعا میکنند که ممکن است این تاریخ، با تصمیم کلیسا در تلاش برای «مسیحی کردن» جشن لوپرکالیا انتخاب شده باشد. لوپرکالیا معروفترین جشنوارهی روم باستان بود که هرساله در تاریخ 14 فوریه برگزار میشد و تقریباً تا زمان ظهور آیین مسیحیت ادامه داشت.
جشن لوپرکالیا یکی از جشنهای باستانی غرب بود که از زمان ظهور اولیه مسیحیت جان سالم به در برد؛ اما این جشن بعدها به علت غیرمذهبی بودن غیرقانونی اعلام شد. در اواخر قرن پنجم میلادی، روز 14 فوریه (تاریخ برگزاری لوپرکالیا) توسط پاپ گلاسیوس بهافتخار ولنتاینِ قدیس به عنوان اولین روز جشن ولنتاین انتخاب شد.
همچنین در طول قرونوسطی، در فرانسه و انگلستان معمولاً اعتقاد بر این بود که اواسط فوریه آغاز فصل جفتگیری پرندگان است. همین موضوع تأیید دیگری برای این بود که روز ولنتاین باید روزی برای گرامیداشت عشق و ابراز علاقه بین عشاق در نظر گرفته شود. جفری چاوسر شاعر انگلیسی، اولین کسی بود که روز ولنتاین را به عنوان جشنی عاشقانه در شعر خود ثبت کرد. این شعر به نام «محفل مرغان» در سال 1375 میلادی نوشته شد.
تبریک ولنتاین از زمان قرونوسطی رواج پیدا کرده است و شکل مکتوب آن بعد از سال 1400 میلادی به وجود آمد. قدیمیترین تبریک ولنتاین شناختهشدهی موجود در جهان، شعری است که چارلز (دوک اورلئان) در سال 1415 میلادی زمانی که در پی نبرد آگینکور در برج لندن زندانی بود، برای همسرش سرود. تبریک ولنتاین او هم اکنون بخشی از مجموعهی خطی کتابخانهی بریتانیا در لندن است.
داستان واقعی ولنتاین چیست؟
ماجرای روز ولنتاین از کجا سرچشمه گرفته است؟ تاریخچهی این روز و داستان قدیس حامی آن در هالهای از ابهام قرار دارد و روایتهای مختلفی در مورد آن مطرح شده است. بااینحال نکتهی مشخص این است که ماه فوریه از دیرباز به عنوان ماه عشق جشن گرفته میشده و روز مخصوص ولنتاینِ قدیس (به این شکلی که امروزه میشناسیم)، بقایایی از سنت مسیحی و روم باستان را در خود حفظ کرده است. اما ولنتاینِ قدیس چه کسی بود و چگونه با این آیین باستانی پیوند میخورد؟
افسانهی ولنتاینِ قدیس یا سنت ولنتاین؛ روایت اول
کلیسای کاتولیک حداقل سه قدیس مختلف به نامهای ولنتاین یا والنتینیوس را به رسمیت میشناسد که همهی آنها به شهادت رسیدهاند. طبق یکی از این افسانهها، ولنتاین کشیشی بود که در قرن سوم میلادی در روم خدمت میکرد. در آن زمان، امپراتور کلادیوس دوم ازدواج را برای مردان جوان غیرقانونی اعلام کرد؛ زیرا عقیده داشت که مردان مجرد نسبت به مردان متأهل سربازان بهتری خواهند بود. این حکم به نظر ولنتاین ناعادلانه بود؛ ازاینرو، عاشقان جوان را در خفا به عقد یکدیگر درمیآورد. زمانی که اقدامات ولنتاین فاش شد، کلادیوس حکم مرگ او را صادر کرد. بااینحال همانطور که گفتیم کسی نمیتواند بهطورقطع این روایت را تأیید کند و روایتهای دیگری هم دربارهی اینکه داستان واقعی ولنتاین چیست وجود دارد.
داستان واقعی ولنتاین؛ روایت دوم
برخی دیگر بر این باورند که این روز به نام ولنتاین دیگری که اسقفی اهل ترنی بوده نامگذاری شده است که او نیز توسط کلادیوس دوم در خارج از روم اعدام شد. بر اساس یکی از روایتها، ولنتاین قدیس بهخاطر کمک به زندانیان مسیحی برای فرار از زندانهای خشن و طاقتفرسای روم (که در آن جا مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار میگرفتند) کشته شده است.
طبق یکی از این افسانهها، سنت ولنتاین در زمان زندانی بودنش عاشق دختر جوانی شد که در دوران حبس به ملاقات او میرفت و احتمالاً دختر زندانبانش بود. در واقع خود او اولین پیام تبریک «ولنتاین» را برای معشوقهاش فرستاد. گویا ولنتاین پیش از مرگش نامهای با امضای «از طرف ولنتاین تو» برای آن دختر نوشته بود؛ عبارتی که هنوز هم مورداستفاده قرار میگیرد.
با اینکه حقایق پشت افسانههای ولنتاین مبهم است، اما همهی این داستانها بر جذابیت ولنتاین قدیس به عنوان شخصیت دلسوزی، اسطورهای و از همه مهمتر مظهر عشق تأکید دارند. احتمالاً به لطف همین شهرت بود که سنت ولنتاین در قرونوسطی به یکی از محبوبترین قدیسان در انگلستان و فرانسه تبدیل شد.
خواندن این مطلب پیشنهاد می شود : 9 هدیه خاص ولنتاین برای آقایان که آنها را غافلگیر میکند
کلام آخر
داستانهای تاریخی روز ولنتاین به ما نشان میدهند که با وجود مشخص نبودن داستان واقعی ولنتاین و تاریخچهی دقیق آن، افراد در همه حال از «عشق» محافظت کردهاند. روز ولنتاین بهانهای برای ابراز عشق، ردوبدل کردن هدیه و جشن گرفتن روابط عاشقانه است. پس شما هم سعی کنید در روز ولنتاین احساسات خود در مورد عزیزانتان را به آنها یادآوری کنید.
هرچند هدیه دادن در روز ولنتاین الزامی نیست و گاهی حتی یک جملهی عاشقانه میتواند بهترین هدیهی ولنتاین باشد، شما میتوانید با مراجعه به بخش فروشگاه سایت چرم بهمن هدیهای نفیس برای همسر، نامزد و عزیزان خود انتخاب کنید. همچنین اگر قصد انتخاب هدیه ولنتاین برای آقایان را دارید، مقالهی 9 هدیه خاص ولنتاین برای آقایان که آنها را غافلگیر میکند از بلاگ چرم بهمن را از دست ندهید.